Regels om een triathlon te spelen

Een triathlon is een combinatieduursport, wat betekent dat je meerdere sporten na elkaar uitoefent voor een bepaalde tijd of afstand. Je kunt het zien als een soort marathon waarbij je meer doet dan alleen hardlopen. De klassieke triathlon bestaat uit hardlopen, zwemmen en fietsen. De triathlon is echt gemaakt voor mensen die van een uitdaging houden. Er zit namelijk geen pauze tussen de verschillende sporten, je gaat gewoon meteen door. Je klimt uit het water en stapt meteen weer op je fiets en daarna zet jij je fiets weg en ga je meteen aan het hardlopen. Een echte uithoudingsproef dus!

Officiële triathlon regels downloaden →

Uitleg over triathlon:

    Zwemmers lopen in het water tijdens een triathlon

    Geschiedenis van de triathlon

    Het idee van de triathlon is ontstaan op Hawaii in het jaar 1977. De sport ontstond uit een discussie tussen atleten in verschillende sporten tijdens een prijsuitreiking over welke soort atleten het fitst zouden zijn. De sporten die met elkaar vergeleken werden in de discussie waren de Wakiki Roughwater Swim van 3,8 kilometer, de Oahu Bike Race van 180 kilometer en de Honolulu Marathon van 42,2 kilometer. Het kwam er al snel op neer dat het eigenlijk onmogelijk was om deze drie sporten met elkaar te vergelijken. Daarom stelde John Collins voor om de drie sporten met elkaar te gaan combineren, mochten atleten dat vol kunnen houden, dan behoren ze zeker tot de fitste. Dat is hoe de eerste Ironman triathlon is ontstaan: deelnemers beginnen met 3,8 kilometer zwemmen, fietsen daarna 180 kilometer en lopen ten slotte nog 42,2 kilometer hard. De sport werd al snel steeds populairder. Vooral duursporters werden aangetrokken tot de enorme uitdaging die de triathlon bood. De Ironman van Kona, Hawaii is nog steeds het grootste evenement in de triathlonsport. Vandaag de dag worden er ook andere varianten van de Ironman triathlon gehouden, bijvoorbeeld met kortere afstanden. Hierdoor is de sport nog een stuk toegankelijker geworden, ook voor hobby sporters. Sinds het jaar 2000 is de triathlon ook een Olympische sport, maar dan wel met aangepaste afstanden. Tijdens de Olympische Spelen wordt er 1,5 kilometer gezwommen, 40 kilometer gefietst en vervolgens nog 10 kilometer hardgelopen.

    Welke regels zijn er bij triathlon?

    De kleding die je aandoet

    De triathlon hanteert een streng kledingvoorschrift. Met zwemmen moeten deelnemers een badmuts op en ze moeten met blote voeten zwemmen. Bij het fietsen is het verplicht om een goed passende fietshelm te dragen en het is de bedoeling dat deelnemers eerst hun helm helemaal vast hebben zitten en dan pas hun fiets pakken. Ten slotte is het niet toegestaan om te fietsen of hardlopen met een ontbloot bovenlijf.

    Andere regels tijdens de triathlon

    Bij het fietsen is het niet toegestaan om te fietsen in de wisselzone. In deze zone loop je met de fiets aan de hand. Dit is voor de veiligheid van alle deelnemers. Daarnaast is het niet toegestaan om te stayeren en is het natuurlijk de bedoeling dat alle deelnemers zich gewoon aan de verkeersregels houden en op het uitgestippelde parcours blijven. Het is niet toegestaan om tijdens de triathlon te zwemmen, fietsen of hardlopen met een headset of met oortjes in. Krijg je een gele of blauwe kaart, dan ben je verplicht om naar de strafbox te gaan. Alle deelnemers moeten hun startnummer duidelijk zichtbaar dragen. Ten slotte is het niet toegestaan om iemand te hinderen en om hulp uit het publiek te accepteren.

    Standaard triathlon afstanden

    Er zijn verschillende varianten van de triathlon die ieder hun eigen vaste afstanden hebben.

    Mini triathlon: De mini variant bestaat uit 100 meter zwemmen, 5 kilometer fietsen en 1,25 kilometer hardlopen. Deze variant wordt vooral aangeboden voor kinderen. De mini kort is bedoeld voor kinderen vanaf 8 jaar en de mini lang is bedoeld voor kinderen vanaf 10 jaar. De mini lang bestaat uit 250 meter zwemmen, 10 kilometer fietsen en 2,5 kilometer hardlopen.

    De halve sprint: De halve sprint bestaat uit 375 meter zwemmen, 10 kilometer fietsen en 2,5 kilometer hardlopen. Deze variant is voor atleten vanaf 12 jaar.

    De achtste/ sprint: Deze variant van de triathlon bestaat uit 500/750 kilometer zwemmen, 20 kilometer fietsen en 5 kilometer hardlopen.

    De kwart/standaard: Deze variant bestaat uit 1000/1500 meter zwemmen, 40 kilometer fietsen en 10 kilometer hardlopen.

    Midden: De midden variant van de triathlon bestaat uit 1900 meter zwemmen, 90 kilometer fietsen en 21,1 kilometer hardlopen.

    Lang: De lange variant is eigenlijk de oorspronkelijke variant en bestaat uit 3,8 kilometer zwemmen, 180 kilometer fietsen en 42,2 kilometer hardlopen. 


    Officiële regels van de triathlon downloaden

    Ben je benieuwd naar de uitgebreide versie van de officiële regels van de triathlon? Hier kun je de officiële regels van World Triathlon (WT) downloaden.

    Officiële triathlon regels downloaden →

    Hoe verloopt de triathlon?

    Als je van plan bent om mee te gaan doen met een triathlon, moet je hier uiteraard een beetje voor trainen, hoeveel is afhankelijk van de variant waaraan je deelneemt. De triathlon heeft vaak het imago een ‘te heftige’ sport te zijn voor hobby atleten. Dat is echter niet het geval, er zijn immers verschillende varianten gemaakt om de toegankelijkheid van de sport te vergroten. Het ligt er natuurlijk ook aan hoe belangrijk je het vindt om een goede tijd neer te zetten. Je mag er in principe zo lang over doen als je wil, dus je kunt ook gewoon rustig aan doen en lekker genieten van het uitvoeren van drie uitdagende sporten. Op die manier kun je ook meedoen aan een triathlon zonder hier iedere dag voor te trainen. De tijd die je moet investeren in het trainen, ligt helemaal aan jouw doelstellingen en mogelijkheden.

    1. Trainen voor een triathlon

      Zoals we al benoemden, kun je in het trainen voor een triathlon zo veel of weinig tijd steken als je zelf wil. Dit is natuurlijk ook afhankelijk van de variant waar je aan mee gaat doen. Het is beter om consequent te trainen dan om per se iedere dag te trainen.

    2. Meld je aan voor een evenement

      Je traint natuurlijk niet voor niets, je wil dan ook echt mee gaan doen aan een triathlon. Het is altijd goed om gewoon rustig aan te beginnen, bijvoorbeeld met de achtste/sprint variant. Op die manier kun je de uitdaging iedere keer groter maken voor jezelf, mocht je dat willen.

    3. Meld je aan bij een club

      Wil je graag samen met anderen trainen voor en deelnemen aan een triathlon? Meld je dan aan voor een triathlon club. Zo maak je er ook nog een sociale aangelegenheid van!

    Triathlon varianten

    Fietser met helm staat naast fiets en doet een rekje

    Wintertriathlons: De winter triathlon is de winterse variant van de reguliere triathlon. In de internationale variant wordt het zwemonderdeel vervangen door langlaufen. De Nederlandse variant van de wintertriathlon bestaat meestal uit hardlopen, fietsen en schaatsen. Er zijn ook varianten waarbij schaatsen wordt gecombineerd met hardlopen en waarbij het fietsen dus weg wordt gelaten, of waarbij rolskiën aan de triathlon toe wordt gevoegd in plaats van schaatsen.

    Duathlons: Een duathlon is een variant van de triathlon waarbij twee sporten gecombineerd worden in plaats van twee. Een andere naam voor een duathlon is Run Bike Run. Bij een duathlon beginnen atleten met hardlopen, daarna fietsen ze een stuk en ten slotte moeten ze nog een keer een bepaalde afstand hardlopen. Over het algemeen is de eerste ‘run’ de dubbele afstand van de tweede run.

    Run-bike-runs: Een Run-bike-run is dus eigenlijk hetzelfde als een duathlon. Hardlopen en fietsen worden met elkaar gecombineerd en over het algemeen wordt er tweemaal hardgelopen. Er bestaan wegduathlons en crossduathlons. De wegduathlon wordt gereden met een racefiets en de crossduathlons met mountainbikes.

    Crosstriathlon: Een crosstriathlon bestaat net als een normale triathlon uit zwemmen, fietsen en hardlopen. Het verschil is echter dat atleten bij een crossthriathlon na het zwemonderdeel over onverhard terrein fietsen met een mountainbike, in plaats van dat ze met een racefiets over de weg fietsen. Ook het hardlopen vindt plaats op onverhard terrein en is dus meer een cross of trailrun. Het zwemonderdeel wordt in een crosstriathlon ook altijd buiten uitgevoerd, soms zelfs in de zee.

    Crossduathlon: Een crossduathlon bestaat net als een reguliere duathlon uit tweemaal hardlopen en een stuk fietsen. In plaats van het fietsen op een verharde weg met racefietsen, gaan atleten met een mountainbike op een onverharde weg fietsen. Ook het hardlopen wordt uitgevoerd op onverhard terrein, bijvoorbeeld door een bos.

    Zwemloop: Een zwemloop, ofwel een aquathlon, is een multisport die bestaat uit zwemmen en hardlopen. Een zwemloop begint met het zwemmen van een bepaalde afstand. Vervolgens gaan de atleten hardlopen. Afstanden die vaak aangehouden worden bij een aquathlon zijn 500 of 750 meter zwemmen en 5 kilometer hardlopen of 1 tot 1,5 kilometer zwemmen en 10 kilometer hardlopen.

    Teamtriathlon: Tijdens een teamtriathlon nemen verschillende teams het tegen elkaar op in verschillende formats van de triathlon. De teamcompetities zijn in 2012 gestart in Nederland en sinds 2017 bestaat de competitie uit maar liefst vijf niveaus.

    Teamrelay: Een team relay triathlon is een estafette die plaatsvindt over de super-sprint afstand. Deze bestaat uit 300 meter zwemmen, 6,6 meter fietsen en 1 kilometer hardlopen. Deze afstand kan per wedstrijd wel afwijken, afhankelijk van de variant en de gekozen regels.

    Trio triathlon: Dit is een variant van de triathlon waarbij een team van drie atleten een volledige triathlon uitvoert. Iedere atleet neemt dus 1 onderdeel voor zijn of haar rekening.

    Beginnersfouten en tips voor beginnende triatleten

    Als je net begint met het trainen voor en deelnemen aan triathlons, kan dit nog best lastig zijn. In het begin zul je vast fouten maken, maar dat geeft niets, want van je fouten kun je immers leren. Maar ook van het lezen over fouten van andere beginnende atleten kun je veel leren. Wat zijn nu de meest gemaakte beginnersfouten van beginnende triatleten?

    • Wat zijn de regels ook al weer?

      Een fout die helaas vaak gemaakt wordt door beginners, is dat ze de regels van een triathlon niet goed genoeg kennen. Dit kan er namelijk voor zorgen dat je uitgesloten wordt of dat je straftijd krijgt. Regels die vaak vergeten worden door beginners zijn bijvoorbeeld dat ze geen water aan mogen nemen van toeschouwers en dat ze geen koptelefoon of oortjes mogen dragen.

    • Dit heb ik niet geoefend, maar…

      Een veelgemaakte beginnersfout, is het proberen van iets nieuws op de wedstrijddag. Het beste is om alles te trainen dat je doet en gebruikt tijdens een triathlon. Ook je uitrusting moet je goed kennen, anders wordt het lastig om je aan te passen.

    • Hoe werken de transitiegebieden ook al weer?

      Iets dat veel beginnende triatleten vaak vergeten, is wat precies de bedoeling is in de overgangsgebieden, waar over wordt gegaan van de ene op de andere sport. Het is verstandig om van te voren te bekijken hoe deze gebieden er uitzien. Verken de in- en uitgangen van de gebieden, zodat je weet hoe je dit het beste aan kunt pakken.

    • Oeps, iets te laat…

      Te laat komen op een wedstrijddag is een absolute no-go, maar het komt bij beginners toch wel eens voor. Als je op het terrein bent, moet je namelijk nog heel wat doen voordat je echt klaar bent om te beginnen. Je moet dus nog wel genoeg tijd hebben om je voor te bereiden. Een wedstrijddag is vaak erg stressvol, maar je kunt dit makkelijker maken door in ieder geval te zorgen dat je ruim de tijd hebt.

    • Dat had ik eigenlijk mee moeten nemen

      Als je iets vergeet mee te nemen, heb je natuurlijk een probleem. Aangezien je vaak vroeg moet vertrekken om op tijd op locatie te zijn, is het verstandig om je spullen alvast in te pakken op de avond voor de wedstrijd. Zo weet je zeker dat je niets kunt vergeten, bijvoorbeeld uit haast of slaperigheid. Maak een checklist zodat je helemaal niets kunt vergeten!

    • De overgangen zijn minstens even belangrijk als de sporten

      Beginners vergeten vaak te trainen voor de overgangen tussen de verschillende sporten. Toch zijn ze minstens net zo belangrijk als de sporten zelf. Denk bijvoorbeeld aan het oefenen van het aan en uittrekken van je wetsuit en je badmuts, of het zo snel mogelijk uit het water komen en je fiets spullen bij elkaar rapen.

    • Oeps, niet de goede versnelling

      Je fiets in de verkeerde versnelling zetten, ook dat is een fout die vaak wordt gemaakt door beginners. Het is verstandig om de fietstocht in de juiste snelheid te starten, zodat je niet te snel uitgeput raakt. Daarnaast moet je natuurlijk rekening houden met eventuele klimmen in de fietsroute. Een lage versnelling is dan beter dan een hoge.

    • Wat een dorst…

      Een andere fout die vaak wordt gemaakt door beginners, is te weinig of juist te veel te drinken tijdens een triathlon. De hoeveelheid water die je moet drinken, is erg verschillend per persoon. Tijdens het trainen moet je ook in de gaten houden hoeveel vocht jouw lichaam nodig heeft. Duurt een evenement niet langer dan een uur, dan is het vaak wel genoeg om voor en na de wedstrijd te drinken.

    • Zonnebrand vergeten

      Een triathlon zal meestal in het voorjaar of in de zomer plaatsvinden en je bent gedurende het hele evenement buiten in de zon bezig. Vergeet dus niet je in te smeren met zonnebrand. Naast het feit dat je dan niet verbrand, bescherm jij je lichaam ook meer tegen uitputting door de hitte. Gebruik zonnebrand die bestand is tegen water en zweet.

    • Te hoge verwachtingen hebben

      Als jij jezelf te erg wil houden aan een bepaalde tijd waarin je de race wil halen, is de kans groot dat jij jezelf voorbij loopt. Zwemmen in open water is niet hetzelfde als zwemmen in een zwembad. De triathlon zelf is altijd vermoeiender dan de trainingen. Vooral in het begin is de kans groot dat je de race niet in de tijd zult halen die je voor ogen hebt. Hou hier dan ook niet te veel aan vast.

    • Niet helemaal omkleden

      Beginnende atleten denken vaak tijd te besparen door zich tussen de sporten door niet helemaal om te kleden. Ze gaan bijvoorbeeld hardlopen met hun fietshelm nog op. Het kost je amper tijd om je goed om te kleden en het geeft je heel wat meer comfort, doe het dus ook gewoon!

    • Snel, snel, snel

      Veel beginnende atleten willen alles te snel doen, met name de overgangen tussen de sporten. Het is niet erg om enthousiast te zijn, maar probeer niet meteen aan het begin van de triathlon al je energie eruit te gooien. Je hebt het later in de race immers nog net zo hard nodig. Spaar je krachten en zorg dat je even de tijd neemt voor het omkleden, zodat je niets kunt vergeten.

    • Een zwembad is anders dan de zee

      Als je gaat trainen voor het zwemonderdeel van een triathlon, raden we je aan dit niet alleen in een zwembad te doen. In de race zelf zwem je namelijk in open water, zoals een meer of zelfs een zee. Dit is heel anders dan het zwemmen in een zwembad.

    • Onderhoud uitbesteden

      Veel beginners houden zich zelf niet bezig met het onderhoud van hun fiets. Toch is het wel handig als je een beetje verstand hebt van het basisonderhoud van je fiets. Als je bijvoorbeeld een lekke band hebt of je kettingen moeten vervangen worden, scheelt het een hoop tijd en gedoe als je dit zelf kunt doen. Ook is het belangrijk om je racefiets of mountainbike goed te onderhouden voor optimale prestaties.

    • Verkeerde manier van trainen

      Veel beginners trainen nog niet zoals het zou moeten. Bij zwemmen slaan ze bijvoorbeeld het trainen op techniek overgeslagen, terwijl dit hier veel belangrijker is dan bij fietsen of hardlopen. Ook slaan beginners te vaak de krachttraining over. Triathlon mag dan wel een duursport zijn, maar krachttraining is altijd een belangrijk onderdeel van een evenwichtige training. Het kan blessures voorkomen en zorgt dat je sterker wordt in je bewegingen.

    Benodigdheden om een triathlon uit te voeren

    Wat heb je nodig om een triathlon uit te voeren: 

    • een zwembroek

    • een fiets (bij voorkeur een tour- of racefiets)

    • fietshelm (hard-shell helm)

    • een paar hardloopschoenen

    • Badmuts

    • Zonnebril

    • De juiste kleding

    Zwemmen tijdens een triathlon

    Veelgestelde vragen bij triathlon

    Hoe lang mag je over een triathlon doen?

    Je mag in principe alle tijd nemen die je nodig hebt om een triathlon uit te voeren. Er is geen maximale tijd.

    Wat zijn de afstanden van een triatlon?

    Een standaard triathlon bestaat uit 3,8 kilometer zwemmen, 180 kilometer fietsen en 42,2 kilometer hardlopen.

    Wat is stayeren triathlon?

    Stayeren is het achter iemand fietsen op een manier waarop je er voordeel uithaalt omdat jouw voorganger de wind voor je opvangt. Dit is bij een triathlon niet toegestaan.