Regels van Scrabble

Scrabble ken je als het letterspel waarbij je woorden moet maken van de letters die op het veld liggen. Het spel wordt in 29 verschillende talen verkocht, zelfs in andere alfabetten, zoals Hebreeuws, Cyrillisch, Grieks, Chinees, Japans en Arabisch. Het is een ontzettend populair spel waarbij de spelregels relatief simpel zijn. Het lastigste is het leggen van bestaande woorden. Veel jongere mensen maakten kennis met Scrabble dankzij de digitale variant Wordfeud. Hoe kun je Scrabble nu goed spelen? Welke regels gelden er? En wat is het spelverloop. Laten we eens kort kijken naar hoe Scrabble precies werkt.

Officiële Scrabble regels downloaden →

Uitleg over Scrabble:

    Set van letters bij Scrabble

    Geschiedenis van Scrabble

    In 1938 bedacht de werkloze Amerikaanse architect Alfred Mosher Butts het spel Scrabble. Pas tien jaar later verkocht hij het spel regelmatig. De verkoop begon te lopen. Sinds de jaren ‘30 van de vorige eeuw zijn er meer dan 150 miljoen speelsets verkocht. Het spel wordt tegenwoordig geproduceerd door speelgoedgigant Mattel.

    Butts wilde een spel maken waarin taalvaardigheid aan bod kwam, maar dat ook als simpel tijdverdrijf kon gelden. Daarom wilde hij elementen van anagrammen en kruiswoordpuzzels combineren. Deze twee dingen waren populaire spellen in die tijd. Hij bestudeerde de pagina’s van The New York Times om te bepalen hoeveel van elke letters hij in het spel zou opnemen. Oorspronkelijk zou het spel ‘Lexiko’ gaan heten, om de naam daarna te veranderen naar ‘Criss Cross Words’. Uiteindelijk verkocht hij de rechten van zijn spel aan gameliefhebber James Brunot. Die bracht een paar aanpassingen aan het ontwerp aan, en doopte het spel om tot ‘Scrabble’. En zo kennen we het spel nog steeds.

    Welke regels zijn er bij Scrabble?

    Bij Scrabble gelden een aantal spelregels. Meestal speel je het spel met twee personen, maar dat hoeft niet per se. Je kunt ook met vier personen of zelfs met volledige teams spelen. Wanneer je speelt, moet je altijd om de onderstaande regels denken.

    Doel van het spel

    Het doel van Scrabble is dat spelers zoveel mogelijk woorden op het bord vormen met behulp van de letters die op hun rekjes staan. Elke letter heeft een bepaalde waarde. De letters die samen een woord vormen, zijn de woordwaarde. Op het bord kunnen een aantal velden de waarde verhogen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat je zoveel mogelijk punten ophaalt met de woorden. Degene met de meeste punten, wint.

    Het kan ook zijn dat er een gelijke stand is. Dan wint de speler met de hoogste score voor aftrek van of het toevoegen van de niet-gespeelde letters.

    Kleuren

    Op het speelveld zie je kleuren. Die hebben een bepaalde betekenis. Zo laten de lichtblauwe vakjes je letterscore verdubbelen. Bij de donkerblauwe vakken mag je de letterscore vermenigvuldigen met drie. En op de roze vakken verdubbel je de woordwaarde. Op de rode vakken mag je de woordwaarde verdubbelen en keer drie doen.

    Waarde van de letter

    Op elke letter staat een waarde vermeld die aangeeft hoeveel punten je krijgt als je deze letter gebruikt. Hoe moeilijker de letter (Q, U en Y), hoe hoger de waarde op de letter. Slimme spelers gebruiken deze letters dus al snel, zodat ze zoveel mogelijk punten binnenhalen.

    Letters verschuiven

    Je mag bij Scrabble geen letters verschuiven of vervangen, als deze al is gespeeld. Denk dus van tevoren goed na over welke letters je wilt gebruiken.

    Blanco blokjes

    In het spel komen ook Blanco’s voor. Dat zijn twee lege blokjes die je kunt leggen als wildcards. Dan mag je elke willekeurige letter voor de Blanco invullen. Je moet wel aangeven welke letter de Blanco vertegenwoordigt. Die letter blijft vertegenwoordigd tot het einde van het spel.

    Hoe mag je de beurt gebruiken?

    Je mag een beurt gebruiken om alle, of een deel van je letters in te wisselen. Afgedankte letters plaats je op tafel, zodat ze niet zichtbaar zijn. Je mag hetzelfde aantal letters uit het zakje halen. Stop dan de afgedankte letters in de zak. Schud de zak daarna grondig. Je kunt geen letters inwisselen als er minder dan 7 letters in totaal over zijn.

    Officiële regels van Scrabble downloaden

    Wil je de officiële regels van Scrabble downloaden? Dat is een goed idee, want daarmee spel je zoals het spel bedoeld is. Lees de regels nauwkeurig door.

    Officiële Scrabble regels downloaden →

    Hoe speel je Scrabble?

    Waar moet je op letten als je Scrabble speelt? Wat is de juiste volgorde van spelen? We geven je een korte beschrijving van het spelverloop.

    1. Letters uit het zakje pakken

      Schud eerst het zakje met letters grondig. Trek daarna een letter om te beslissen wie mag beginnen. De letter die het dichtst bij de A is, is de beginspeler. Een Blanco verslaat elke letter. Trek je dezelfde letter als iemand anders? Dan trek je er nog een. Daarna stop je de letters netjes terug in het zakje en schud je opnieuw. De spelers trekken zeven nieuwe letters en plaatsen die op hun rekjes.

    2. Woordenboek bepalen

      De eerste stap om te kunnen spelen, is het bepalen van een woordenboek. Alleen woorden die op het bord worden gelegd, mogen worden gecontroleerd op spelling of op het bestaan ervan, aan de hand van een woordenboek. Je kunt zelf regels afspreken over de toelaatbaarheid van bepaalde woorden. Er zijn geen vaste regels voor. Je mag geen onvolledige of niet bestaande woorden vormen. De woorden moeten ook steeds van elkaar worden gescheiden door een of meer lege vakjes. Op die regel is één uitzondering: ze moeten dan aan elkaar gevoegd een lang woord vormen.

    3. Letters combineren

      De eerste speler combineert 2 letters (of meer) om een woord te vormen. Dat woord plaatst de speler op het bord. Je kunt een woord horizontaal of verticaal leggen. Diagonale woorden zijn niet toegestaan. Het kan zijn dat er een letter op het middenveld ligt. Het veld in het midden in een bonusveld. De score voor dat eerste woord wordt verdubbeld.

    4. Score optellen

      Na elke beurt tel je de score voor het woord op. Deze kondig je aan. Je voltooit de beurt door nieuwe letters te trekken. Je moet er altijd voor zorgen dat er 7 letters op je rekje staan, zolang er genoeg letters beschikbaar zijn.

    5. Volgende beurt

      Als jouw beurt over is, gaat deze naar de volgende speler. Ook deze speler voegt dan een of meer letters toe aan de letters die al op het veld liggen. Zo ontstaan er weer nieuwe woorden. De speler krijgt punten voor alle gevormde of aangepaste woorden die tijdens zijn of haar beurt zijn ontstaan.

    6. Nieuwe woorden vormen

      Je kunt op verschillende manieren een nieuw woord vormen. Bijvoorbeeld door een of meer letters toe te voegen aan de letters op het bord. Je kunt ook een woord loodrecht plaatsen op een woord op het bord. Het nieuwe woord moet dan natuurlijk wel gebruik maken van een van de letters op het bord. Je mag ook een letter toevoegen. Daarnaast mag je ook een volledig woord parallel vormen aan een al gespeeld vorm. Dan moeten alle aangrenzende letters ook een compleet woord vorm. Meestal krijg je dan een samenstelling.

    7. Scrabble winnen

      Als alle letters zijn getrokken en een speler zijn of haar laatste letter heeft geplaatst, is het spel ten einde. Hetzelfde geldt voor de situatie waarin alle mogelijke beurten zijn voltooid en niemand meer een woord kan vormen. Dan worden de punten opgeteld en wordt er gekeken wie de meeste woordwaardes heeft gehad. Degene met de meeste punten, wint.

    Veelgemaakte fouten bij Scrabble

    Iemand bekijkt de mogelijkheden bij Scrabble

    Woorden leggen die niet bestaan

    Wanneer je woorden op elkaar aanvult op het woord, moet het woord wel bestaan. In het woordenboek vind je de woorden die geldig zijn. Wanneer het woord niet bestaat, of het niet in het woordenboek staat, kan het woord niet worden gelegd en wordt het afgekeurd. Daar krijg je geen straf voor, maar je verdient op deze manier ook geen punten en je verspeelt dus een beurt. Bedenk eerst of het woord wat je wilt leggen wel past op de andere, reeds gelegde letters en woorden.

    Diagonaal denken

    Soms vergeten spelers bij Scrabble dat je alleen horizontaal en verticaal een woord mag leggen. Het is geen kruiswoordpuzzel, dus het diagonale denken kun je beter snel vergeten. Je mag bij Scrabble immers geen woorden diagonaal leggen.

    Benodigdheden om Scrabble te spelen

    Wat heb je nodig om Scrabble te spelen/uit te oefenen:

    • Een speelbord;

    • Zakje met 121 letters (inclusief twee blanco’s);

    • Een blad papier om de score te noteren;

    • Een pen;

    • De regels waarop je de letters plaatst, zonder dat de tegenstander ze kan zien.

    Jong kindje speelt Scrabble

    Veelgestelde vragen bij Scrabble

    Welke woorden mogen niet bij Scrabble?

    Diagonale woorden zijn niet toegestaan. Je moet je woord dan ook horizontaal of verticaal leggen. Vroeger mocht je geen namen van dingen gebruiken. Tegenwoordig mag dat wel. De spelregels werden namelijk een paar jaar geleden veranderd. Nu mag je dus ook bijvoorbeeld de naam van een land leggen.

    Wat is het beste woord in Scrabble?

    Het beste woord in Scrabble, in het Nederlands is ‘jacquardweefsel’. Het woord werd gelegd door Joseph Fernand. Jacquardweefsel is overigens een weefsel met meerkleurige designs, of een weefgetouw met jacquardinrichting. Je snapt wel dat je dit niet-alledaagse woord alleen in bijzondere situaties kunt leggen.

    Hoeveel letters krijg je bij Scrabble?

    Bij Scrabble krijg je 7 stenen/letters. In totaal zijn er 100 blokjes met letters van het alfabet in het spel. Ook zijn er twee blanco blokjes, die als joker gelden. Elk letterblokje heeft een eigen waarde. Het blanco blokje heeft geen eigen waarde, maar kun je inzetten voor elke letter in een woord.

    Wie heeft Scrabble bedacht?

    De bedenker van Scrabble is Alfred Mosher Butts. Hij was een architect en uitvinder. In 1938 bedacht hij het spel, omdat hij in die jaren werkloos was. Hij werd geobsedeerd door spelletjes. Dus wilde hij zelf ook iets bedenken, gebaseerd op anagrammen en kruiswoordpuzzels. In 1993 is Alfred Mosher Butts overleden.